Enkelte ting høyrer tydeleg hausten til. For meg er rotgrønsaker og graskar det eg får lyst på når det mørknar ute.

Graskar kan syltast, bakast eller lagast til supper og gryter. Smaken er nøytral, så du kan leike deg med krydder og andre smakstilsettingar for å få fram haustkjensla. I USA får du til og med eit eige ”pumpkin spice”-krydder, som er ei blanding av ingefær, kanel, allehånde, nellik og muskat. Danskane puttar i malt pomerans og kardemomme i tillegg, og kallar det honningkagekrydderi.

Men i dag skal vi ikkje krydre graskaret så veldig, vi skal derimot ha det i ein haustvariant av klassisk italiensk lasagne. Denne hausten snakkar vi om grunnleggande teknikkar her i Sunnmørsposten, og denne veka skal eg lære deg å lage ein god bechamelsaus. Og ein ting som er endå viktigare: Eg skal lære deg å lage nok bechamelsaus! Det er nemleg stort sett alltid for små porsjonar med bechamelsaus (eller ostesaus, som er varianten ein stort sett brukar i lasagne) i vanlege lasagne-oppskrifter, syns eg.

Bechamelsaus, eller kvit saus, som mor mi ville kalt det, er ein av dei klassiske franske sausane. Men den har vore ein del av det norske kostholdet lenge, gjerne til fisk, som base for gratengar og til spekemat midt på sommaren. Sausen lagar du ved å smelte smør i ei tjukkbotna gryte, ha i mjøl, røre det glatt, og så spe med mjølk. Mange seier du skal spe med varm mjølk, men eg har aldri heilt sett poenget med det. Det viktigaste er å ta det med ro og ikkje bruke for sterk varme når du lagar sausen.

Det er to ting du må inngå: Smøret må ikkje bli brent, då er du på veg mot brun saus, og det skal vi ikkje i dag. Og sausen må ikkje brenne seg i botnen på gryta. For å unngå begge tinga må du bruke relativt roleg varme, og vere flink til å røre. Eg brukar ein såkalla ”halv ballongvisp” når eg lagar slik saus. Med den kjem eg godt inntil kanten i gryta, og unngår at sausen legg seg i botnen. Når du lagar bechamel kan du heilt enkelt ikkje gå frå gryta. Til gjengjeld går det ganske raskt, så på ti minutt har du ein raus porsjon med saus. Ingen grunn til å ty til Toro, altså. Dette er så enkelt at å bruke posesaus er pengar ut av vindauget, spør du meg.

Graskaret til lasagnen bakar eg i omnen, og det kan godt gjerast dagen før. Denne lasagnen er veldig grei å førebu dagen før du skal servere den. Du kan legge den saman heilt ferdig, sette den kaldt usteikt, og steike den dagen etter. Då kan du ha middagen klar 45 minutt etter at du kjem heim. Du kan bruke dei fleste typar graskar, eg har laga denne med både flaskegraskar og det klassiske store, oransje, og begge delar vart veldig godt. Du kan også lage lasagne med restane du skrapar ut av halloween-graskaret ditt. God halloween, og god helg!

Haustlasagne

8-10 lasagneplater

1 kg graskar

Olivenolje og salt til baking

Sett steikeomnen på 200 grader.

Skjer graskaret i centimetertjukke skiver, og pensle dei med olivenolje. Dryss på salt, og bak graskarskivene på 200 grader i 45-50 minutt til dei er møre. La dei kolne, og fjern skalet.

Bechamelsaus/ostesaus

6 ss/80 g smør

6 ss/70 g mjøl

1,2 liter mjølk

1 ts salt

1/3 ts malt peppar

Ei klype malt muskatnøtt

200 g riven ost

Smelt smøret i ei tjukkbotna gryte. Rør i mjølet slik at du endar opp med ein klumpfri smet. Spe med mjølka litt og litt medan du rører, og lar sausen koke opp mellom kvar speing. Når sausen er passe tjukk og har fått kokt eit par-tre minutt, smakar du til med salt, peppar og muskat. Rør i osten til slutt, og ta gryta til side når den har smelta.

Kjøttsaus

Ein stor, gul løk

500 g sopp, finhakka

400 g kyllingkjøttdeig eller hakka kyllinglårfilet

Salt og peppar

Ein bunt bladpersille

Smør til steiking

Finhakk løk og sopp. Smelt smøret i ei vid steikepanne, og steik løk og sopp gyllent og fint. Dra grønsakene til side, og ha litt meir smør og kyllingkjøtet i den andre delen av panna. Steik den gyllen. Smak til med salt og peppar. Finhakk persillen, og dryss den over til slutt.

Legg opp lasagnen ved å dekke botnen av ei romsleg form med ostesaus. Legg lasagneplatene i sausen, og dekk dei med skiver av graskar. Legg på kjøttsaus, og smør over ein ny porsjon med ostesaus. Legg på eit nytt lag med lasagneplater, og fortsett til du har brukt opp ingrediensane. Avslutt med eit lag med ostesaus.

Server lasagnen med ein frisk salat og godt brød til.