All posts filed under: Gjærbakst

Fastelavnskake på bordet med kaffe i koppar og serviettar på brodert duk.

Fastelavnkake

Published by

Fastelavn er ei av dei høgtidene som eg huskar på berre på grunn av all den gode maten. Vi har feitetysdag, då skal det ifølge tradisjonen vere rømmegraut til middag. Blåmandag vart også kalla fleskemandag, då var det vel flesk og duppe som gjaldt, vil eg tru. Men fastelavnsbollane toppar det heile, og eg har til og med våga meg over i dei svenske mattradisjonane, og lagar dei som semlor. Ein klassisk norsk fastelavnsbolle er ein vanleg kveitebolle delt i to, med kremfyll. Det er vel og bra, men svenskane har løfta bollane eit hakk: Dei tek ut litt av fyllet, piskar kremfløyte, vender bollekrumme i smular og riven marsipan inn i kremen, og fyller bollane med det. Då heiter det semla, og dei finn du frå januar til april i Sverige, så glade er dei i denne bollekonstruksjonen. Men før ein byrjar å tenke på fyllet, må ein ha ein god gjærdeig å jobbe med. Sjølv om eg har bakt i mange år, så syns eg spesielt søt gjærdeig er utfordrande å få til. …

Grovbrød med frø

Published by

Dette er mine favorittbrød, dei er fulle av smak, saftige og held fasongen når eg skjer dei i skiver. Eg bakar brøda i form, då er dei lettare å handtere, og å skjere opp. Om du får tre eller fire brød av denne oppskrifta avheng av kor store former du har. Mine brødformer er vel blant dei største som du får tak i, og då får eg tre brød. Du kan også bake desse i langpanne, då kan du lett få fire brød ved sidan av kvarandre, viss ikkje langpanna er altfor stor. Desse brøda er veldig fine å fryse. Vi er berre to heime, så eg delar dei i to, og så tek vi opp eit halvt brød i slengen. Det tinar på benken over natta, så har vi godt brød til frukosten. Slik gjer du det: Grovbrød med frø 25 g gjær eller ein halv pakke tørrgjær 1,6 liter vatn 200 g havregryn 2 dl linfrø 2 dl solsikkefrø 2 dl graskarfrø 1 ss honning 1 ss salt 750 g grov sammalt kveite …

Nybakt grovbrød

Ballbrød – grovbrød

Published by

Akkurat no er det potetballtid. Potetene har vore lagra sidan i haust og har passe mykje tørrstoff, og vi treng noko som mettar utan å vere for feitt. Når så ballen er kokt og fortært står du der med ei diger gryte med sø.  Dei fleste let det sikkert gå i vasken. Men ikkje heime der eg kjem frå, der bakar vi brød med det! Det vil seie, det var mor mi som kom opp med idéen. Det vert fantastisk gode brød, saftige, smakfulle og haldbare. Det er ikkje naudsynt å ha salt i brødet, for ballesøet er salt frå før. Skorpa på desse brøda vert sprø og fin, og smaken er nydeleg god. Dei smakar ikkje poteter eller ball, dei har berre ein veldig god brødsmak. Eg bakar brøda i form, då er dei lettare å handtere, og å skjere opp. Om du får tre eller fire brød av denne oppskrifta avheng av kor store former du har. Mine er vel blant dei største som du får tak i, og då får eg tre …

Olivenbrød

Published by

Viss du vil lage gratinert brokkoli eller blomkål, slik eg gjorde her om dagen, passar det heilt perfekt med eit deilig olivenbrød til. Det er fort gjort, viss du berre har tid til å vente på hevinga i to rundar. Lag ein stor porsjon når du først held på, så kan du legge dei du ikkje brukar med ein gong i frysaren. Når du tek opp eit brød frå frysaren, så kan du la det tine litt på benken to-tre timar, før du set omnen på 200 grader. Fukt brødet litt før du legg det inn, og varm det på 200 grader i ti minutt. Då smakar det heilt som ferskt. Merk at dette fungerer berre ein gong. Gjer du det for andre gong, så får brødet ei centimetertjukk skorpe. Olivenbrød 4 dl lunka vatn 25 g gjær 1 ss honning 2 ts salt 4 ss olivenolje 8-9 dl kveitemjøl 100 g oliven utan stein 1 dl fint sammalt kveitemjøl Sett steikeomnen på 225 grader. Ha vatnet i ein bakebolle. Ha i honning, salt og …

Fastelavnsbollar

Published by

Sjølv om det å faste stort sett er gått av moten så feirar vi framleis fastelavn. Fastelavn er ein del av innleiinga til fasta. På søndag er det fastelavnssøndag, med ris som skal gi ein fruktbar vår. Mandag er det blåmandag, då skal ein ete mager kost, slik at ein har plass til mykje mat i magen dagen etter, på feitetysdag. Rømmegraut er perfekt servering på feitetysdag. Askeonsdag skal ein tradisjonelt kle seg i sekk og aske, og aska skal kome frå brende palmegreiner som ein har teke vare på frå palmesøndag i fjor. Då er fasta fullt ut i gang, og ein får ikkje spise seg overmett før på påskeaftan. Det er mykje å passe på, altså. Men ein kan også ta den enkle vegen, og ganske enkelt kose seg med deilige krembollar på fastelavn. Eg har laga kanelbollar av den same bolledeigen, det er fint med litt variasjon. Vert ikkje alle bollane etne egnar dei seg godt til frysing, så lenge dei ikkje har fått krem i seg. Dette er ein stor deig, …

Julebrød – julekake

Published by

Noko av det eg bakar sist er dei klassiske julebrøda. Dei søte, krydra kveitekakene fylt med rosiner og sukat må vere ferske til jul. Sjølv om han eg bur i lag med meiner at sukat er hinmannens snørr, så må det med, for meg er det ikkje julebrød utan sukat i. Sukaten eg brukte i desse julekakene er kjøpt i Italia, og bildet under viser godt korleis ekte sukat ser ut. Det er som namnet seier ei sitrusfrukt som kallast cedrat, den er kjenneteikna av at den har mykje tjukkare skal enn vanlege sitrusfrukter. Og det er bra, for det er nettopp skalet ein brukar. Er du ei sart sjel, så treng du ikkje lese så mykje om kva som skal til for å gjere cedratfrukta om til sukat, det inkluderer både fermentering i saltvatn i månadsvis, før den vert kandisert i enorme mengder sukker. Men resultatet blir magisk, og for meg er smaken både eit barndomsminne (vi spiste julebrød året rundt…) og smaken av jul. Julebrød 3 dl mjølk Ein pakke gjær for søte deigar 1 …

Haustpizza

Published by

Kan eg få by på ein sprø, smakfull pizza? Ingen seier vel nei til det?  Eg elskar pizza heile året, så hausten er ei like god unnskyldning som noko anna til å bake ein lekker pizza med forskjellige toppingar, så alle blir i godt humør og mette i magen.  Pizza er enkelt, det einaste som tek litt tid er hevinga, for du får ein betre pizza om deigen får forheve før du går i gang med å ha på fyll. Eg kjenner folk som kaldhevar deig i kjøleskapet meir eller mindre kontinuerleg, det er fullt mogeleg. Bak med kald væske og litt mindre gjær enn i mi oppskrift, så kan deigen stå både to og tre dagar. Elt den saman igjen no og då, så slepp du at den overhevar og kollapsar.  Men denne pizzaen er ein vanleg «hurtigdeig», eller så hurtig som det kan vere, når det er snakk om gjærbakst.  Det morsommaste med pizza er at du kan lage den med det du måtte ha i kjøleskapet. Du treng ikkje dra på kompliserte …

Kikertsuppe med vår i

Published by

Eg måtte verkeleg tenke meg om: Kva er vårmat? Det er jo ikkje stort som veks enno, så eg slo meg til ro med at vårmaten er den som har overlevd vinteren.  Det er dei ordentlege rotgrønsakene, som overlever vinterlagring og som gjev oss næring og kraft sjølv når snøen ligg tung. No grønkast det, men likevel treng vi å ty til det som har overlevd frå i fjor. Eg set mi lit til gulrøtter, løk, purre, persillerot og dei næringsrike belgfruktene. Med desse flotte ingrediensane er det ikkje vanskeleg å skape gode smakar som mettar.  Som alltid handlar det om å framheve dei gode råvarene. Eg brukte litt eplejuice som kraft, du kan bruke kvitvin viss du har ein slant ståande, eller såkalla kommunalkraft, altså reint vatn. Fordelen med juicen er at det er litt syre og sødme i den, det fungerer alltid. Til slutt rundar eg av med litt fløte, det kan du droppe viss du til dømes vil at suppa skal vere vegansk eller mjølkefri. Men fløten gjer suppa fyldig og mettande.  …

Når er fastelaven?

Published by

Ja, tenk det, det blir fastelaven i år og. Eller er det fastelavn det heiter? Det er jammen ikkje godt å seie. Dagen i år er søndag 3. mars, svært seint til fastelaven å vere. Det er ikkje lenge til, så det er berre å byrje planlegginga av kva type bollar du planlegg å servere. Viss du treng inspirasjon, så kan du sjå på mine fastelavensoppskrifter, som eg har samla på Pinterest. Ha ein fin dag!

Rosebollar

Published by

Men kva skal eg gjer med den andre halvdelen av deigen? spurte venninna mi, ho hadde laga dei klissete og deilige karamellsnurrane mine laurdag ettermiddag. Den kan sjølvsagt brukast på same måte som du elles ville ha brukt søt gjærdeig, til ei lita kringle, åtte-ti bollar, eller du kan gjere noko meir forseggjort. Eg laga rosebollar! Slik gjer du det: Basisdeig for bollar 3 dl mjølk Ein pakke gjær for søte deigar   1 ts salt 8-9 dl kveitemjøl 1 dl sukker 1 ts malt kardemomme Eit egg 100 g smør Varm forsiktig opp mjølka i ei tjukkbotna gryte til den er fingervarm. Det skal verken kjennast varmt eller kaldt når du stikk fingeren nedi. Ha mjølka i bakebollen. Brukar du fersk gjær, så smuldrar du den i mjølka, viss du har tørrgjær har du den i saman med mjøl og sukker. Ha i mjølet litt og litt, saman med sukker, salt og kardemomme. Knekk egget i ein kopp, og elt det inn. Ha i mjøl til deigen er ganske fast. Til slutt eltar du …

Karamellsnurrar

Published by

Ingenting gjer meg så lukkeleg som søt gjærbakst. I dag har eg laga nokre SJUKT gode karamellsnurrar. Eg er lei for ropinga, men desse er knallgode. Gå ein lang tur først, så har du fortent det. For at søt gjærbakst skal bli ordentleg god må den ha ein del smør i seg. Smøret kan du smelte, smuldre eller elte inn, og eg har valt det siste. Då lagar eg ein søt basisdeig, og så eltar eg inn smøret til slutt. Med kjøkkenmaskin går det veldig enkelt og lett. Har du ikkje kjøkkenmaskin tilrår eg å smuldre smøret inn. Då blandar du alt det tørre, og så kuttar du kaldt smør i ganske små terningar som du masserer inn i mjølet. Til slutt eltar du inn lunken mjølk og egg. Slike gode bollar som dette toler godt å bli krydra litt. Eg har alltid kardemomme i deigen, men når eg leikar meg med ulike variantar så set eg smak på fyllet på ulike måtar. Det klassiske er å bruke kanel, men i dag testa eg ut …

Fylt rivebrød

Published by

Av og til treng ein berre noko å kose seg med. Det er fort gjort å ty til snop og potetgull, men den beste kosematen er den du lagar sjølv. Ein liten gut eg serverte dette til sa: Det er som pizza som står! Ja, det er på ein måte det. På engelsk kallar ein det pull-apart-bread, på norsk kan vi kalle det rivebrød. Deilig, saftig gjærdeig som vert steikt lag på lag med gode smakar mellom skivene. Det er veldig enkelt å servere, legg det på eit fat, eller ta det med deg på tur i ein avlang boks, og så sender du det rundt, og alle riv av sin bit. Smakane i slike rivebrød kan varierast i det uendelege. Dei kan også lagast søte, med bolledeig som du kjevlar ut, og smører med smør, sukker og kanel, eit nøttedryss eller med søtt pålegg som hapå eller nugatti. Til kveldskos eller lunsj er det vel så godt med den salte versjonen, og i dag har eg laga fire ulike smaksvariantar. Ver raus med fyllet, …

Perfekt til bufféen

Published by

Når gjestane kjem er det fint å kunne fylle ein lekker buffé med forskjellige rettar. Då finn alle noko dei likar, og ikkje minst kan ein prøve litt av kvart, og få smakt det meste. I dag får du to oppskrifter av meg, som er perfekte til ein buffé. Og lagar du den eine har du langt på veg laga den andre! Superpraktisk, altså. Eg lagar små pizzaer med kvit topping, potet, asparges og bacon. Dei er så gode at det er vanskeleg å halde seg i skinnet. Til og med når dei er kalde er desse pizzabitane knallgode. Det praktiske trikset er å lage dobbel deig, og så lagar eg ostepinnar av deigen som er igjen. Då får du to ulike rettar, med mykje mindre arbeid enn om du skulle byrja på nytt. Ostepinnane smakar perfekt til eit godt glas vin, og er fine å servere til ei suppe, eller som tilbehør til ein salat. Begge delar er laga med ein klassisk gjærdeig. Eg brukar fersk gjær, eg syns den har meir sprut i …

Saftig burger

Published by

Middag ute? Tja, det er kanskje ikkje heilt tida for det. Men ein klassisk, saftig hamburger kan ein jo lage inne, og så kan du spare oppskrifta til den varmande sola dukkar opp att. Og når du først er i gang, så kan du like gjerne lage tilbehøret og, ikkje sant? Eg serverer mine hamburgerar med ein syrleg coleslaw, og ferske, luftige hamburgerbrød. For å få dei gode og ikkje alt for harde har eg litt smør og eit egg i deigvæska. Det gjer at dei får perfekt konsistens og smak. Eg likar frø på hamburgerbrøda, og sesamfrø er det klassiske strøet. Denne gongen prøvde eg med valmuefrø, og det vart også veldig godt. Vil du ha frø på bør du pensle bollane med egg for at frøa skal sitte fast. Sjølve burgeren er det veldig lite styr med. Du treng ikkje spe eller kna deigen spesielt mykje, berre krydre den forsiktig, slik at kjøttsmaken vert framheva. Når eg skal verkeleg slå ut håret finhakkar eg oppbløytte, soltørka tomatar og rører inn i kjøttdeigen. Det gjev ein …

Appelsinknyte

Published by

Her om dagen lagde eg desse enkle appelsinknyta, og dei vart så gode at eg klarte nesten ikkje å slutte å spise dei. Prøv du og, eg trur du vil like dei. Eg lagar dei med vanleg bolledeig, som eg kjevlar ut og fyller med appelsinmarmelade og smør rørt saman. Det høyrest heilt uskuldig ut, men fyttikatta kor gode dei vart! Det salte smøret og den søte marmeladen er ein perfekt smakskombinasjon. Det er viktig at du lar deigen heve lenge og godt. Det står ”hev i 30 minutter” i mange oppskrifter, og det trur eg er grunnen til at mange meiner dei ikkje får til gjærbakst, iallfall viss du brukar tørrgjær. Eg lar slike feite deigar som denne er heve iallfall i 45 minutt både før og etter utrulling. Då blir bollane luftige og saftige, og fulle av smak. Spis appelsinknyta ferske, det er då dei er best. Appelsinknyta lagar eg med vanleg bolledeig, som eg kjevlar ut og fyller med appelsinmarmelade og smør rørt saman. Det høyrest heilt uskuldig ut, men fyttikatta kor gode …

Frøsnippar til frukost

Published by

Å få fersk bakst til frukost er utruleg godt, men eg orkar ikkje å vere den som står opp grytidleg for å sette ein deig, så mykje veit eg. Med denne oppskrifta treng du ikkje det! Desse frøsnippane hevar over natta i kjøleskapet, og treng ikkje etterheve om morgonen, dei skal steikast fort og gale. Eg set på omnen når eg står opp, og så går eg på badet. Når eg er ferdigdusja er omnen varm, og då set eg snippane i omnen. Før alle har stått opp og bordet er dekt, så står det nysteikte snippar på bordet. Det er populært, kan eg fortelje. Kaldheving er ein grei måte å bruke når du vil ha lang hevetid. Ein annan måte er å bruke veldig lite gjær, ein klump så stor som ei ert er nok viss du vil heve dette brødet i romtemperatur over natta. Men så lenge eg har plass i kjøleskapet syns eg har meir kontroll når deigen hevar der. Ukontrollert heving over all mark er eit styr å rydde opp i. …

Mine favorittsnurrar

Published by

”Det e so snerte”, brukte ei tante av meg å seie når ho hadde funne ein ny og praktisk måte å gjere ting på. Eg syns det er eit svært treffande uttrykk, og elskar alt som er ”snerte”, altså enkelt og lettvint. No når  jula snart står for døra og det tetnar til med julebord, avslutningar, marknader og andre samanstøt av ulikt slag må ein gjere det litt snerte. Då tek eg meg god tid ein søndag, og bakar nokre posar fulle med desse knallgode snurrane. Dei er så enkle å ta i handa når ein spring ut døra, dei går i matpakken, og dei kan til og med vere familiens bidrag til ein klassefest som kom litt brått på. Eg lagar ein slags pizzadeig, og her kan du variere kor grovt mjøl du brukar. Eg brukar ofte ei blanding av kveitemjøl og fint sammale mjøl, det gjer snurrane meir mettande, og gjev litt meir fiber i kosten. På den utkjevla leiven smører eg ein oliventapenade eller ein raud pesto, og snurrar saman til fine, …

Gode grovbrød

Published by

Ein får liksom aldri nok gode brødoppskrifter. Og ingenting er deiligare enn å skjere opp eit nysteikt brød til frukost. Dette er det brødet eg bakar kvar gong vi kjem til Sverige. Svenskane kan ikkje brød, det er berre sørgeleg. Dei har alt for mykje sirup i dei, og så har dei ikkje butikken full av ferske brød om morgonen slik vi er vande med, iallfall ikkje her ute på glesbygden der vi held til. Vi kjem som regel hit til svenskehuset om kvelden, og viss klokka er før åtte, så set eg ein brøddeig. Då rekk den å heve, og eg får bakt ut brøda og steikt dei før vi legg oss. Å stå opp til frukost med brød som berre har vore ute av ovnen nokre timar, det er ei stor glede. Når ein har bakt brød ein del gongar så tek ein det litt på frihand. Ein brøddeig er ganske robust, og toler å stå lenger enn ein trur. Eg stikk gjerne og handlar viss eg bakar brød midt på dagen, om …

Ein einaste stor bolle

Published by

Like visst som at jul og påske kjem rullande, så har vi fastelaven midt imellom. Fasting er det kanskje ikkje så mange som driv med lenger, bortsett frå at fem-to-dietten ga ein slags faste eit oppsving. Men ei triveleg fastelavensfeiring med gode bollar, fargerike ris frå sanitetsdamene og lysare dagar, det høyrer med. Mange seier dei slit med å få gode, luftige bollar. Då har eg berre eit råd å gi: Smør deg med tolmod. Ein feit, søt deig må få god tid på seg til å heve, og det å stresse gjer berre at ting går i ball. Heving kjem an på så mange ting, mjølet, gjæra, temperaturen på væska, temperaturen i rommet, om det er trekk i rommet og mykje meir. Eg blir oppgitt over oppskrifter der det står at deigen skal heve i 30 minutt. Mine deigar har stort sett berre så vidt vakna etter 30 minutt. Dei treng lengre tid, og då vert resultatet bra. I år gjorde eg ein ny vri på bollane, eg lagde ei fastelavenskake! Det var veldig …

Fastelaven! I år igjen!

Published by

Ja, tenk det, det blir fastelaven i år og. Eller er det fastelavn det heiter? Det er jammen ikkje godt å seie. Dagen i år er søndag 7. februar, så det er berre å byrje planlegginga av kva type bollar du planlegg å servere. Viss du treng inspirasjon, så kan du sjå på mine fastelavensoppskrifter, som eg har samla på Pinterest. Ha ein fin søndag!

Pizza med sommar på

Published by

Eg sit her i svenskehuset og kosar meg medan det regnar noko voldsomt. Likevel har eg ikkje gitt opp sommaren. Eg trur den kjem snart, den er berre litt treg. I matbutikken ser eg det, og i hagen. For no kjem alle dei lekre sommargrønsakene, og asparges er ein av dei første. Flytransporten gjer at vi kan få tak i asparges året rundt, men likevel er det noko heilt spesielt med dei første norske som smyg seg opp av jorda. For nokre år sidan var eg så smart at eg planta asparges i min eigen hage, og lukka er å gå ut og knekke seg av ein asparges og spise den akkurat slik som den er. Når eg har samla opp litt asparges frå hagen har eg nok til eit måltid. Eg har ikkje så mange plantar, så det tek nokre dagar. Dei bør plukkast når dei er rundt 20-25 cm, vert dei mykje lenger vert dei treene og ikkje så gode. Skal du oppbevare asparges nokre dagar så er kunsten å hindre at dei …

Fynsk brunsviger

Published by

Eg må berre beklage at eg ikkje klarer å halde tritt og lese alle dei fantastiske matbloggane som finst. Men ved ei tilfeldigheit kom eg over denne, og eg må berre dele dette innlegget. Den uhøgtidelege og ærlege måten Maj-Britt Aagaard deler den fine og triste historia om far sin på rører meg veldig. Og eg er sikker på at den kaka er god og.

Vårt daglege brød

Published by

No er kvardagane her igjen, alle har komt heim frå ferie og matpakken må smørast som før. Då er det viktig å ha eit godt brød å smøre matpakke av. Når eg skal lage matpakkar likar eg å ha skorpe rundt heile brødet, ganske enkelt fordi då held det seg nokolunde på plass. Det får eg når eg bakar brødet i former. Eg vaks opp med fire brød sett saman i ei langpanne, og når ein bakar seksten brød i slengen, som mor mi gjorde, så fungerer det greitt. Men eg held meg til tre om gongen, og då har eg tre former som passar perfekt inn i omnen min side om side. Å lage brød er noko som passar fint å gjere ein dag då ein held på med andre ting i huset. Arbeidsprosessane er ikkje så store, men dei må gjerast med ca. ein times mellomrom, så ein har god tid til å fikse alt frå klesvask til loftsrydding medan brøda hevar. Eg brukar klokkealarmen på komfyren for å minne meg om når …

Mine gode fastelavensbollar

Published by

Sjølv om det å faste er gått av moten så feirar vi framleis fastelavn. Fastelavn er ein del av innleiinga til fasta, I morgon er det fastelavnssøndag, med ris som skal gi ein fruktbar vår. I gamle dagar fekk både kvinner og dyr ein omgang med riset, heldigvis har vi ris berre til pynt no for tida. Mandag er det blåmandag, då skal ein ete mager kost, slik at ein har plass til mykje mat i magen dagen etter, på feitetysdag. Askeonsdag skal ein tradisjonelt kle seg i sekk og aske, og aska skal kome frå brende palmegreiner som ein har teke vare på frå palmesøndag i fjor. Det er mykje å passe på, altså. Men ein kan også ta den enkle vegen, og ganske enkelt kose seg med deilige krembollar på fastelavn. Eg har laga kanelbollar av den same bolledeigen, det er fint med litt variasjon. Vert ikkje alle bollane etne egnar dei seg godt til frysing, så lenge dei ikkje har fått krem i seg. Slik gjer eg det: Fastelavnsbollar 2-2,5 liter kveitemjøl …

Focaccia med løk

Published by

Focaccia er alltid takknemmeleg å servere til supper, smårettar, lasagne eller som noko å mumse på når ein er på tur. Du kan også dele focaccia-brødet og legge pålegg inni. Eg bakar det i ein stor leiv, men det går også fint å bake det i emne som er litt større enn rundstykke, kjevle dei flate og ha på olje og salt. Då får du porsjonsfocaccia. Det er oljen og saltet som gjer dette brødet til focaccia. Dei fleste italienarar vil også ha knust eller frisk rosmarin på. i dag har eg laga ein variant med løkringar på. Det er godt til enkel mat, den lett bruna løken vert eit spennande smakselement til supper og slikt.  Slik gjorde eg det: Focaccia-brød 3 dl lunka vatn ½ pakke gjær eller to teskeier tørrgjær 1 ts salt 1 ts sukker eller honning ca 7 dl kveitemjøl 1 gul løk i skiver 3 ss olivenolje Flaksalt til å drysse på toppen Smuldre gjæra i ein bolle og ha over lunka vatn. Rør ut gjæra i vatnet, og ha i …