Sjølv om det å faste stort sett er gått av moten så feirar vi framleis fastelavn.

Fastelavn er ein del av innleiinga til fasta. På søndag er det fastelavnssøndag, med ris som skal gi ein fruktbar vår. Mandag er det blåmandag, då skal ein ete mager kost, slik at ein har plass til mykje mat i magen dagen etter, på feitetysdag. Rømmegraut er perfekt servering på feitetysdag. Askeonsdag skal ein tradisjonelt kle seg i sekk og aske, og aska skal kome frå brende palmegreiner som ein har teke vare på frå palmesøndag i fjor. Då er fasta fullt ut i gang, og ein får ikkje spise seg overmett før på påskeaftan. Det er mykje å passe på, altså.

Men ein kan også ta den enkle vegen, og ganske enkelt kose seg med deilige krembollar på fastelavn. Eg har laga kanelbollar av den same bolledeigen, det er fint med litt variasjon. Vert ikkje alle bollane etne egnar dei seg godt til frysing, så lenge dei ikkje har fått krem i seg. Dette er ein stor deig, så du kan faktisk dele den i tre, lage ein porsjon med vanlege bollar til fastelavnsbollar, ein porsjon med rosinbollar og ein porsjon med kanelbollar. Rosinbollane og kanelbollane kan gå i frysaren, og når du skal tine dei kan du ta dei nokre minutt i steikeomnen for å få fram den ferske, deilige bollesmaken.

Eg bakar bollane med fersk gjær. Tørrgjær fungerer også, men eg er så utolmodig av meg, så eg vil sjå resultat fort. Fersk gjær gjer at deigen hevar fortare, og då får vi fortare deilige bollar på bordet. Deigvæska må vere fingervarm, viss den er for varm kan du ta livet av gjæra. All gjærbakst handlar om tolmod, viss du har det travelt bør du utsette bakinga til du har tid til å vente på at deigen og bollane er ferdig heva. Når hevetida vert for kort vert bollane harde og kjedelege. Får deigen den tida den treng vert dei luftige og smakfulle.

Bollane skal tradisjonelt fyllast med piska krem. Eg søtar den med litt melis og litt vanilje, og har du eit godt syltetøy kan du også vende inn ei skei eller to av det. Du kan også bruke vaniljekrem, eller du kan prøve den svenske varianten. Svenskane lagar «semla», og då riv dei marsipan oppi piska krem, og vender den inn. Då er det godt å fjerne litt av bolleinnmaten, slik at det vert ekstra plass til den søte kremen.

God fastelavn!

Fastelavnsbollar

2-2,5 liter kveitemjøl

200 g smør

200 g sukker

1 pk fersk gjær for søt gjærdeig

8 dl mjølk

2 egg

1 ts salt

2 ts kardemomme

1 ts bakepulver

Rosiner viss du vil

Kremfløte, melis og ekte vaniljesukker til servering

Ha mjølet, sukkeret, kardemommen og bakepulveret i ein stor bakebolle. Smuldre smøret i mjølblandinga til det er ein kornete masse. Du kan også varme opp smøret og røre det i mjølka, det gjer ikkje så stor skilnad.

Varm opp mjølka til den er fingervarm, og løys opp gjæra i den. Bland saman mjølkeblandinga og mjølblandinga, og elt godt. La deigen heve under klede.

Del opp deigen til passe emne, denne porsjonen gjev ca. 25 bollar. Form dei til runde, fine bollar som du legg på bakepapir på ei bakeplate. Pensle dei med samanvispa egg, og la dei heve godt (minst 40 minutt, er mi erfaring) før du steiker dei på 220 grader i ca. 15-20 minutt, alt etter korleis din omn er.

La bollane kolne. Pisk 3 dl kremfløyte til krem med 1 ts ekte vaniljesukker og 2 ts melis. Del bollane i to, legg krem på den nederste delen og legg toppen på.

Slik ser det ut når du lagar kanellsnurrar i karamellsaus med denne deigen, oppskrifta finn du her.